Căn cứ vào định hướng sửa đổi chương trình đào tạo của Trường Đại học Tây Bắc đối với các ngành của khoa Kinh tế nói chung, ngành Kế toán nói riêng theo định hướng “đào tạo ứng dụng”. Vấn đề này đã nhận được sự ủng hộ rất cao của các cựu sinh viên, người sử dụng lao động trong buổi hội thảo chỉnh sửa chương trình đào tạo của Khoa Kinh tế tổ chức tháng 8/2018 vừa qua. Điều này cho thấy định hướng đào tạo theo hướng “ứng dụng” đã xuất phát từ yêu cầu thực tiễn của người học và người sử dụng lao động hiện nay đối với chương trình đào tạo của nhà trường.

Đối với ngành Kế toán “giải pháp tăng cường thực tế, thực tập cho sinh viên tại đơn vị sử dụng lao động” sẽ giúp hiện thực hóa được một trong các mục tiêu sửa đổi chương trình đào tạo ngành kế toán hiện nay là “tăng cường trang bị kĩ năng nghề nghiệp từ thực tế, thực hành cho người học”, giúp người học hình thành nên kiến thức và kĩ năng nghề nghiệp theo chuẩn đầu ra của chương trình đào tạo hiện nay. Cụ thể, một số giải pháp được đề xuất như sau:

Thứ nhất, về chương trình đạo tạo: Bộ môn Kế toán đã thực hiện chỉ đạo của Khoa và Nhà trường trong chủ chương sửa đổi chương trình đào tạo ngành kế toán áp dụng từ K59 trở đi với sự tăng cường khối lượng học phần thực tế, thực tập tại đơn vị sử dụng lao động từ 1 học phần thực tập chuyên môn cuối khóa, 5 tín chỉ trong chương trình cũ thành 5 học phần tương đương với 18 tín chỉ trong chương trình được sửa đổi hiện nay. Ngoài ra, không chỉ các học phần tại các đơn vị sử dụng lao động, mà trong tất cả các học phần chuyên ngành kế toán giảng dạy trên lớp, việc chỉnh sửa đề cương chi tiết đã tiếp tục thực hiện chỉ đạo trên thông qua việc tăng cường các kĩ năng nghề nghiệp cho người học từ thực tế vào từng học phần giảng dạy trên lớp ở mức cao nhất có thể.

Thứ hai, cần tăng cường thiết lập các mối quan hệ hợp tác với các đơn vị sử dụng lao động để phối hợp thực hiện được đưa sinh viên đến đơn vị thực tập. Do đó, Khoa Kinh tế và Bộ môn Kế toán cần xây dựng kế hoạch tìm và đặt mối quan hệ hợp tác lâu dài với các đơn vị sử dụng lao động sẵn sàng tiếp nhận sinh viên đến đơn vị thực tập tại bộ phận phòng kế toán để sinh viên có cơ hội tiếp cận thực tế, thực hành nghề nghiệp tại các đơn vị này. Để thực hiện được giải pháp này, cần sự cho phép và tham gia từ phía nhà trường với tư cách ký kết hợp đồng hợp tác giữa Trường Đại học Tây Bắc (trong đó giao trực tiếp thực hiện phối hợp, hợp tác là Khoa Kinh tế) với các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn các tỉnh vùng Tây Bắc.

Giải pháp này đối với các ngành Quản trị kinh doanh, Tài chính ngân hàng, Quản trị du lịch và lữ hành trong khoa thì thuận lợi hơn (chẳng hạn như, trong buổi Hội thảo về chỉnh sửa chương trình đạo tạo của khoa Kinh tế vừa qua, một số đơn vị sử dụng lao động như Vietel, Mobiphone, Bảo hiểm BIC… sẵn sàng tiếp nhận sinh viên đến đơn vị thực tập trong khâu bán hàng, tiếp thị sản phẩm, mở rộng thị trường…),  nhưng đối với ngành kế toán để thực hiện rộng rãi cho mọi sinh viên được tiếp cận thực hành, thực tế liên quan đến công việc kế toán tại các đơn vị là khó khăn hơn do yêu cầu tính bảo mật thông tin. Tuy nhiên, với sự nỗ lực của Ban chủ khoa Kinh tế và Bộ môn Kế toán thời gian qua bước đầu đã kết quả nhất định thông qua việc đạt được thỏa ước gửi sinh viên ngành kế toán đến thực tập, rèn nghề tại Công ty Tư vấn Giải pháp Quản lý Miền Bắc là công ty chuyên cung cấp dịch vụ tư vấn tài chính, dịch vụ kế toán và các dịch vụ phần mềm quản lý (trong đó có phần mềm kế toán) cho các doanh nghiệp trên địa bàn các tỉnh vùng Tây Bắc. Với sự cam kết của Công ty sẽ hỗ trợ thêm đào tạo kĩ năng nghề nghiệp và kĩ năng làm việc cần thiết khác cho sinh viên tham gia đợt thực tập tại Công ty. Đồng thời, Công ty có thế tư vấn, giới thiệu việc làm cho sinh viên sau khi ra trường hoặc giữ lại những sinh viên làm việc tốt tuyển dụng tại Công ty. Với những hoạt động ban đầu trong thực hiện giải pháp này cho thấy mục tiêu đào tạo của ngành kế toán đề ra trong chương trình là tăng cường thực hành nghề nghiệp và tiếp cận thực tế là có thể đạt được.

Thứ ba, về phía giảng viên: Cần tăng cường tự học, tự nghiên cứu, tích cực tham gia tìm hiểu công việc kế toán thực tế để có kiến thức, kĩ năng thực tiễn đưa vào bài giảng trong từng học phần thông qua các tình huống, các bài tập mô phỏng…

Ngoài ra, các giảng viên ngành kế toán có thể tham gia làm dịch vụ kế toán và tư vấn tài chính cho các doanh nghiệp và tổ chức. Từ đó, đưa sinh viên tham gia cùng để cả giảng viên và người học được tiếp cận thực tế. Đây là cách mà giảng viên và sinh viên được tiếp cận thực tế thuận lợi hơn cả, có tác động tốt đến người học thông qua công việc kế toán thực tế. Tuy nhiên, đây là công việc dịch vụ nên sẽ mất nhiều thời gian, cần có tính trách nhiệm cao, người làm dịch vụ liên quan đến vấn đề pháp lý, nên cần sự đồng lòng nhất trí, phối hợp, tổ chức thực hiện tốt giữa tất cả các giảng viên trong ngành và Ban chủ nhiệm khoa thì mới có thể thực hiện được.

Thứ tư, về phía người học: Người học phải thực sự chủ động tiếp nhận kiến thức, kĩ năng được trang bị từ chương trình đào tạo thông qua sự hướng dẫn, giảng dạy của giảng viên trong từng học phần. Đặc biệt, đối với nghề kế toán là nghề tiếp cận thực tế là khó khăn, không thuận lợi so với các ngành kinh tế khác, do đó cần sự chủ động tiếp cận nghề nghiệp từ thực tiễn đơn vị sử dụng lao động dựa trên mối quan hệ cá nhân của người học. Vì vậy, để tăng cường thực tế, thực hành nghề nghiệp, tích lũy trang bị kiến thức và kĩ năng nghề nghiệp thì mỗi người học cần chủ động liên hệ đơn vị thực tập, chủ động tìm hiểu thực tế công việc kế toán từ các đơn vị có thể tiếp cận được, hoặc tham gia làm việc bán thời gian đối với những công việc có liên quan đến nghề nghiệp kế toán…

Thứ năm, cần tăng cường tổ chức các buổi giao lưu nói chuyện giữa nhà tuyển dụng, người sử dụng lao động với sinh viên về thực tế hoạt động sản xuất kinh doanh và công việc, nghề nghiệp kế toán. Thông qua các buổi nói chuyện, người học sẽ thấy được yêu cầu, vị trí công việc mà người học phải đáp ứng để được tuyển dụng là gì, thực tế ngành nghề cần người học phải có kiến thức, kĩ năng gì? Làm thế nào để trở thành người làm việc thành công? Những buổi nói chuyện như vậy sẽ có ảnh hưởng lớn đến tư tưởng, nhận thức, thái độ của người học, có tác dụng truyền cảm hứng, yêu ngành nghề để người học có động lực phấn đấu, tự giác nỗ lực rèn luyện tích lũy kiến thức và kĩ năng trong quá trình đào tạo. Tuy nhiên, muốn thực hiện được giải pháp này thì cần thực hiện tốt được giải pháp thứ 2 là tăng cường kết nối và thiết lập được các mối quan hệ với các nhà tuyển dụng, các đơn vị sử dụng lao động để họ sẵn sàng tham gia vào hoạt động đào tạo của nhà trường thông qua việc sẵn sàng hợp tác trở thành diễn giả đối với sinh viên khi được mời giao lưu nói chuyện với người học. Thực tế, giải pháp này đã được Khoa Kinh tế từng bước thực hiện và đã có tác dụng thiết thực như mục tiêu đề ra trên đây, đó là buổi mời cựu sinh viên, nhà tuyển sụng giao lưu nói chuyện trong chương trình “Tư vấn hướng nghiệp” hoặc buổi mời trực tiếp những người có kinh nghiệm chuyên môn thực tế lâu năm nói chuyện về nghề nghiệp kế toán với sinh viên chuyên ngành mà Khoa tổ chức trong đầu tháng 10 – tháng 11/2018 vừa qua.

Trên đây là một số ý kiến đề xuất giải pháp về “tăng cường thực tế, thực tập cho sinh viên ngành kế toán tại đơn vị sử dụng lao động” nhằm hướng tới thực hiện thành công chương trình đào tạo ngành kế toán sửa đổi theo định hướng “đào tạo ứng dụng” vừa được Nhà trường phê duyệt ban hành bắt đầu áp dụng từ năm học 2018 – 2019.

TS. Vũ Thị Sen

1. Đặt vấn đề

Cùng với thời gian và sự phát triển của đất nước, nền kinh tế Việt Nam đã bước vào thời kỳ phát triển mới: Chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung sang nền kinh tế thị trường có sự quản lí vĩ mô của Nhà nước. Trong nền kinh tế thị trường, lợi nhuận đã trở thành mục đích cuối cùng của mọi doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Cơ chế thị trường đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự xuất hiện của hàng loạt các doanh nghiệp cùng với sự đa dạng phong phú của các ngành nghề khác nhau. Đây chính là nhân tố làm cho nền kinh tế thị trường ở Việt Nam trở nên cạnh tranh quyết liệt.

Công ty Cổ phần Thương mại Duy Khánh có trụ sở chính tạiđường Lê Duẩn –Tổ 4  – Phường Chiềng Sinh – TP.Sơn La – Tỉnh Sơn La. là một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thương mại. Tồn tại và phát triển trở nên không dễ dàng đối với bất kỳ doanh nghiệp nào vì vậy hệ thống quản lý công tác kế toán là yếu tố rất quan trọng và cần thực hiện tốt từ đó là chìa khóa giúp công ty vận hành và phát triển.

2.Thực trạng công tác kế toán của công ty cổ phần thương mại Duy Khánh

2.1. Về mặt chứng từ

Tất cả các chứng từ kế toán do Doanh nghiệp lập hoặc từ bên ngoài chuyển đến đều phải tập trung tại bộ phận kế toán của doanh nghiệp. Bộ phận kế toán kiểm tra những chứng từ kế toán đó và chỉ sau khi kiểm tra và xác minh tính pháp lý của chứng từ thì mới dùng những chứng từ đó để ghi sổ kế toán theo thông tư số 200/2014/TT-BTC ban hành ngày 22/12/2014 của Bộ trưởng Bộ tài chính.

Trình tự luân chuyển chứng từ kế toán trong công ty

– Lập, tiếp nhận, xử lý chứng từ kế toán.

– Kế toán của doanh nghiệp kiểm tra và ký chứng từ kế toán hoặc trình lên Giám đốc doanh nghiệp ký duyệt.

– Phân loại, sắp xếp chứng từ kế toán, định khoản và ghi sổ kế toán.

– Lưu trữ, bảo quản chứng từ kế toán.

2.2. Phương pháp hoạch toán

– Phương pháp kế toán hàng tồn kho:

Nguyên tắc ghi nhận hàng tồn kho: Theo giá thực tế

Phương pháp tính giá trị hàng tồn kho: Phương pháp bình quân theo quý

Phương pháp hạch toán hàng tồn kho: Phương pháp kê khai thường xuyên

– Ghi nhận và khấu hao tài sản cố định:

+ Nguyên tắc xác định nguyên giá TSCĐ hữu hình, TSCĐ vô hình: Xác định theo nguyên giá và giá trị còn lại của tài sản.

+ Phương pháp khấu hao TSCĐ hữu hình, TSCĐ vô hình: Phương pháp khấu hao đường thẳng.

– Phương pháp tính thuế GTGT: Theo phương pháp khấu trừ.

– Nguyên tắc và phương pháp ghi nhận doanh thu: Hóa đơn bán hàng

2.3. Hệ thống sổ và phương pháp kế toán của công ty

*Hình thức kế toán áp dụng: Theo hình thức nhật ký chung

Sổ kế toán

– Sổ nhật kí chung

– sổ cái và sổ chi tiết các tài khoản

Báo cáo tài chính

– Bảng cân đối tài khoản

– Bảng cân đối kế toán

– Báo cáo kết quả kinh doanh

– Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

2.4 Đánh giá chung

Ưu điểm:

Vị trí của công ty rất thuận lợi trong việc cung cấp dịch vụ, từ vị trí của công ty có thể cung cấp các sản phẩm dịch vụ đến đông đảo các huyện lân cận với hệ thống đường xá giao thông thuận tiện. Đảm bảo quá trình cung cấp dịch vụ kịp thời, nhanh chóng

Với sự nỗ lực cố gắng, luôn quan tâm tới việc bồi dưỡng đào tạo và tuyển dụng nhân viên để đảm nhiệm được tốt việc vận chuyển hàng hóa. Mục tiêu chính của Doanh nghiệp là chất lượng các chuyến vận chuyển, không ngừng được nâng cao, đảm bảo, tạo uy tín với khách hàng. Doanh nghiệp đã khẳng định được chỗ đứng của mình trên lĩnh vực thương mại dịch vụ .

Cán bộ kế toán là những người có năng lực trình độ đã được qua đào tạo. Công tác kế toán từ việc kiểm tra tính hợp lệ của các chứng từ đến việc luân chuyển chứng từ và phản ánh ghi chép vào các sổ kế toán đều được thực hiện nghiêm chỉnh từ sổ chi tiết đến sổ tổng hợp. Kế toán đã vận dụng đầy đủ những quy định về mẫu biểu do Bộ tài chính ban hành và quy định riêng của doanh nghiệp và thực hiện tốt những quy định của chế độ kế toán ban hành.

Hạn chế:

• Công ty có quy mô doanh nghiệp vừa và nhỏ nhưng lại cung cấp nhiều mặt hàng khác nhau cung cấp cho nhu cầu trong tỉnh cũng như các tỉnh lân cận như Mường La, Phù Yên….mà do số nhân viên trong công ty ít nên số lượng nhân viên trong phòng kế toán hay phải kiêm thêm các công việc khác, do đó sai sót về quản lý chứng từ hay bảo quản chưa thật sự chặt chẽ và vẫn có sự nhầm lẫn.
• Dù công việc kế toán đã được phân chia khá rõ ràng và có sự hỗ trợ đắc lực của phần mềm kế toán, nhưng trong điều kiện nhân sự có hạn, khối lượng công việc lớn thì khả năng xảy ra sai sót do công việc quá tải, sự bất cẩn, mệt mỏi là không thể tránh khỏi.
• Chứng từ kế toán: Vẫn còn một số lượng nhỏ chứng từ kế toán không có đầy đủ chữ ký của người mua, người bán, người nhận tiền trong các phiếu chi…
• Kế toán thường không đánh số trên các phiếu thu, phiếu chi, hóa đơn. Từ đó có thể sảy ra sai phạm, gian lận trong quá trình kinh doanh.
• Công tác luân chuyển chứng từ: Công tác luân chuyển chứng từ vẫn còn sự chậm trễ do chưa có sự liên kết giữa các bộ phận thuộc doanh nghiệp
• Công tác quản lý và chiến lược kinh doanh: DN nên quản lý chặt chẽ hơn đối với các bộ phận. Bộ phận Kinh doanh cần đưa ra các chiến lược, phương án kinh doanh hiệu quả để DN đạt được doanh thu đã đề ra.
• Về công tác đối chiếu sổ sách đôi khi còn xem nhẹ do các kế toán viên quá tin tưởng vào sự tiện dụng của phần mềm kế toán.

3. Giải pháp hoàn thiện công tác kế toán tại công ty cổ phần thương mại Duy Khánh

• Chứng từ kế toán:
  • Trên chứng từ kế toán nên có đầy đủ chữ ký của các bên, khi xảy ra sai sót có thể xác định được các bên liên quan từ đó có những biện pháp xử lý phù hợp.
  • Khi sắp xếp chứng từ kế toán nên kiểm tra các thông tin đã đầy đủ và chính xác chưa. Nếu thiếu nên bổ sung ngay.
  • Các chứng từ nên được sắp xếp theo trình tự nhất định để dễ kiểm tra, kiểm định tính chính xác.
  • Đánh số đầy đủ trên các chứng từ. Thường xuyên theo dõi và kiểm tra chứng từ nhằm hạn chế sai sót và gian lận trong quá trình kinh doanh.
• Công tác luân chuyển chứng từ
  • Đối với chứng từ được thực hiện ở các đội, cuối tháng phòng kế toán mới nhận được, tiến hành ghi sổ và tổng hợp chi phí. Để công tác luân chuyển chứng từ được thuận lợi, doanh nghiệp có thể tiến hành quy định ngày giao nộp chứng từ cụ thể đối với từng đối tượng cụ thể.
• Công tác quản lý kinh doanh
  • Doanh nghiệp nên có kế hoạch kinh doanh chiến lược chặt chẽ. Lập dự toán cho các khoản thu chi.
  • Doanh nghiệp nên lập dự phòng để khi thua lỗ doanh nghiệp có khoản để bù trừ.
  • Các giao dịch mua bán nên có đầy đủ hóa đơn, các khoản có số tiền lớn trên 20 triệu đồng nên có cả hợp đồng.
  • Nên thay đổi chiến lược kinh doanh để phù hợp với biến động thị trường, tạo sự trẻ hóa, bắt kịp các cơ hội cũng như khắc phục những hạn chế mà doanh nghiệp đã gặp phải.
• Công tác quản lý toàn doanh nghiệp
  • Cần quản lý chặt chẽ, bao quát toàn doanh nghiệp. Đảm bảo các phòng ban luôn được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao từ cấp trên. Từ đó là tiền đề để hoàn thành tốt vai trò, chức năng, nhiệm vụ và kế hoạch được giao theo đúng kỳ hạn.
  • Luôn có kế hoạch về việc bồi dưỡng về nhận thức cho công nhân viên trong doanh nghiệp. Phải đảm bảo công nhân viên trong doanh nghiệp nhận thức tốt và kịp thời về việc tuân thủ các quy định pháp luật, chính sách thủ tục tài chính, đạo đức kinh doanh…..
  • Tạo điều kiện cho nhân viên đi học thêm các lớp bồi dưỡng chuyên sâu về công tác nghiệp vụ kế toán
  • Đảm bảo điều kiện làm việc trong môi trường tốt nhất, có khen thưởng theo đúng năng lực của nhân viên…

4. Kết luận

Qua thời gian tìm hiểu tại công ty cổ phần thương mại Duy Khánh ,tôi nhận thấy việc quản lý công tác kế toán là điều hết sức cần thiết cho công ty, tổ chức công tác kế toán hợp lý, giúp hệ thống hóa và cung cấp thông tin về hoạt động của đơn vị kế toán trên cơ sở vân dụng các phương pháp kế toán và tổ chức bộ máy kế toán tại đơn vị, nhằm quản lý và điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả. Cung cấp chính xác, kịp thời và đầy đủ các thông tin kinh tế, tài chính của đơn vị cho lãnh đạo đơn vị và các đối tượng quan tâm để có các quyết định đúng đắn, kịp thời

Vì vậy doanh nghiệp muốn phát triển ổn định và lâu dài ,thì công tác kế toán trong công ty cần phải được quan tâm nhiều hơn và sát sao trong quá trình quản lý. Hy vọng với những giải pháp trên, sẽ giúp Công ty ngày càng hoàn thiện hơn về công tác kế toán nói riêng cũng như quản lý các hoạt động khác nói chung, để giúp Công ty ngày càng phát triển, đạt được những mục tiêu và thắng lợi mới.

Sinh viên: Đỗ Hữu Minh

Lớp: K55 Đại Học Kế toán